Աթաթյուրքի նշանավոր խոսքերը թե «երանի թուրք եմ» ասողին ճիշտ է, բայց հավելման կարիք ունի. Վա՛յ նրան ով թուրք չէ: Հայ հասարակության մի մասը պնդում է թե թուրքի հետ համակեցությունը հնարավոր է: Հաճախ իբրև դրա ապացույց բերվում է Թուրքիայում ապրող հայ համայնքի գոյության փաստը: Թուրքիան միշտ էլ որոշ չափով պահել է իր երկրում փոքրամասնությունների չնչին մասը, հետագայում իբրև քաղաքական հաշվեհարդարի գործիք նրանց օգտագործելու համար:
Օրինակ 1942-ին փոքրամասնություններին ստիպեցին վճարել ունեցվածքի հարկ: Հայերը պետք է իրենց ունեցվածքի 232 տոկոսը վճարեին, հրեաները՝ 179 տոկոսը, հույները՝ 156 տոկոսը, մուսուլմանները՝ 4.94 տոկոսը: Անգամ պարտավոր էին վճարել նաև մուսուլմանացածները: Քանի որ ունեցվածքը հաշվելն անհնար էր, դա կատարվում էր աչքաչափով: Այդպես էին որոշում, թե ո՞վ ինչքան ունի և ինչքա՞ն պիտի վճարի: Ով չէր վճարում ուղարկում էին Աշքար, դա Սիբիրի թուրքական նախատիպն էր:
Մեկ այլ դեպքում էլ սկսեցին զինվորագրել 18-45 տարեկաներին, նաև նրանց ովքեր նոր էին վերադարձել: Փոքրամասնության ներկայացուցիչները բանակում զենք չէին կրում:
Նրանք կրում էին ոչ թե զինվորական, այլ աղբահավաքի շորեր, որոնք որպես օգնություն ստացել էին Հունաստանից:
Թուրքագետ Տիրան Լոմագյոզյանը խոսել է թուրքերի հետ համակեցության «գնի»մասին:
