Մինչդեռ ԱՄՆ-ը պայքարում է բարձր գնաճի դեմ եւ պատրաստվում է ավելի բարձր տոկոսադրույքների հետեւանքների, ամերիկյան սպառողները նաեւ բախվում են Եվրոպայից եւ Մեծ Բրիտանիայից հանդիպակաց քամիների, գրում է The Hill-ը:
Էներգակիրների գների ամիսների աճը, որը մասամբ ուկրաինական պատերազմի հետեւանք է, վնաս է հասցրել եվրոգոտուն, եւ փորձագետները կանխատեսում են տանջալի ու դաժան ձմեռ Ատլանտյան օվկիանոսից այն կողմ: Եվրոպայում մոտալուտ ռեցեսիան կարող է զրկել ԱՄՆ տնտեսությանը ավելի շատ էներգիայից՝ մռայլ ֆոնդային շուկայի, արտահանման անկման, արտասահմանից բիզնեսի կրճատման եւ զբոսաշրջության անկման պատճառով:
«Մենք հաճախ ասում ենք, որ երբ ԱՄՆ-ը փռշտում է, մնացած աշխարհը մրսում է: Ճիշտ է նաեւ հակառակը»,- հարցազրույցում ասել է EY-Parthenon-ի գլխավոր տնտեսագետ Գրեգորի Դակոն:
ԱՄՆ-ի ֆոնդային ինդեքսներն այս տարի անկում են ապրել, քանի որ բարձր տոկոսադրույքները, ավելի դանդաղ տնտեսական աճը եւ ինֆլյացիան երկիրը դրել են պոտենցիալ ռեցեսիայի եզրին: Չնայած նրան, որ մինչ այժմ վարձելու մակարդակը զարմանալիորեն բարձր է, ընկերությունները բախվել են իրենց բաժնետոմսերի գների անկմանը, քանի որ ներդրողները վախենում են տնտեսական անկման հետեւանքներից:
«Տնտեսության վերաբերյալ նման բացասական տեսակետները կստիպեն տնային տնտեսություններին խնայել, քանի որ սննդամթերքի եւ էներգիայի արագ աճող գները ուտում են նրանց ավելի շատ եկամուտները»,- գրել է Moody's Analytics-ից Ռոս Չիոֆին: «Քանի որ սպառողները ավելի քիչ են ծախսում, ձեռնարկությունները նույնպես քիչ ներդրումներ կանեն եւ ավելի քիչ կարտադրեն: Առաջարկի եւ պահանջարկի վերաբերյալ անորոշությունը ընկերություններին կստիպի հետաձգել կամ չեղարկել ներդրումները»:
Եվրոպական ռեցեսիան կզգան ամերիկացիները, քանի որ դա եւս մեկ ուժ է, որը բաժնետոմսերը մղում է ներքեւ, հատկապես ամերիկյան ընկերություններում, որոնք մեծապես կախված են Եվրոպայում բիզնեսից:
«Եվրոպական տնտեսությունը ԱՄՆ-ի հիմնական առեւտրային գործընկերն է, ուստի եթե եվրոպական տնտեսությունը վատթարանա, դա լրացուցիչ ազդեցություն կունենա ԱՄՆ-ի տնտեսության վրա»,- գրում է Oxford Economics-ի տնտեսագետ Անխել Տալավերան: «Կան նաեւ ֆինանսական երկրորդային արդյունքներ, եւ հաշվի առնելով, թե որքան փոխկապակցված են ֆինանսական շուկաները, Եվրոպայում լուրջ անկումը, հավանաբար, մեծ անկայունություն կառաջացնի բաժնետոմսերի շուկաներում»:
Մեծ Բրիտանիայում շարունակվող ֆինանսական շուկայի կրախը կարող է նաեւ ցնցել ամերիկյան շուկաները, քանի որ համաշխարհային տնտեսության նախկին հենարանը բախվում է գների կտրուկ աճին եւ արժույթի կտրուկ անկմանը:
Մեծ Բրիտանիայի ֆինանսական շուկաները ցնցվել են այն բանից հետո, երբ նորընտիր կառավարությունը վարչապետ Լիզ Թրասի գլխավորությամբ առաջարկել է բյուջե, որը նախատեսում է հարուստ բրիտանացիների համար հարկերի կրճատում, էներգետիկ սուբսիդիաներ եւ սոցիալական ծառայությունների կտրուկ կրճատում: Ծրագիրը լայնորեն դատապարտվել է, այդ թվում Արժույթի միջազգային հիմնադրամի կողմից, որպես վտանգավոր եւ անիրատեսական՝ բարձր գնաճի ժամանակ:
Բրիտանական ֆունտ սթեռլինգի արժեքը կտրուկ ընկել է, եւ Անգլիայի բանկը միջամտել է, որպեսզի կանգնեցնի կենսաթոշակային համակարգի փլուզումը:
«Ֆինանսական ճգնաժամը դեռեւս ամենավատ սցենարն է, բայց դուք չեք կարող ամբողջությամբ հրաժարվել որեւէ բանից, երբ նման մեծության տեղաշարժեր կան», - գրել է Տալավերան:
Քանի որ եվրոպական տնտեսությունը բախվում է ավելի դանդաղ աճի եւ բարձր գնաճի, ամերիկյան ձեռնարկությունները, որոնք արտադրում եւ վաճառում են ապրանքներ ԵՄ-ում, ամենայն հավանականությամբ, ավելի լուրջ հարված կստանան:
ԱՄՆ ուժեղ դոլարն արդեն իսկ թանկացրել է ամերիկյան ապրանքները օտարերկրյա գնորդների համար, իսկ ԵՄ տնտեսության դանդաղումը կկրճատի միջազգային գնորդների թիվը։
ԵՄ-ի ավելի թույլ տնտեսությունը եւ ուժեղ դոլարը կվնասեն նաեւ ԱՄՆ-ում միջազգային զբոսաշրջությանը՝ լրացուցիչ խնդիրներ ստեղծելով մի հատվածի համար, որը սովորաբար ավելի քիչ ակտիվ է ձմռանը:
«Եվրոպան բախվում է ուկրաինական պատերազմի ծանրությանը բազմաթիվ ճակատներում: Նա բախվում է ոչ միայն աշխարհաքաղաքական տեսանկյունից, այլ նաեւ մատակարարման խափանումների, գների բարձրացման եւ փոխադրումների խափանումների ուղղակի հետեւանքներին շատ ավելի անմիջական, քան աշխարհի ցանկացած այլ վայրում»,- ասել է Դակոն:
Կան բազմաթիվ գործոններ, որոնք, ամենայն հավանականությամբ, կթուլացնեն աշխատաշուկան եւ կբարձրացնեն գործազրկության մակարդակը, քանի որ ԱՄՆ-ը մոտենում է 2023 թվականին, իսկ ԴՊՀ-ի տոկոսադրույքի բարձրացումը գլխավորում է ցուցակը:
Քանի որ Դաշնային պահուստային համակարգը բարձրացնում է փոխառությունների արժեքը, ամերիկյան ընկերությունները կբախվեն շահույթի կրճատման եւ վաճառքների դանդաղման հետ, ինչը կդժվարացնի որոշ աշխատակիցների վարձելն ու նույնիսկ պահպանելը: Բարձր գների պահպանումն ու էներգակիրների մատակարարումից հերթական ցնցման սպառնալիքը կարող են նաեւ զսպել ԱՄՆ աշխատաշուկան:
ԵՄ տնտեսության խորը անկումը եվրոպական խորը գործառնություններ ունեցող ձեռնարկություններին կարող է ստիպել ավելի արագ կրճատել աշխատակիցների վարձումը, քան մյուսները, եւ խորացնել ավելի լայն դանդաղումը: «Այն, ինչ տեղի է ունենում մնացած աշխարհում, ի վերջո լցվում է ԱՄՆ ափեր»,- ասել է Դակոն:
«Եթե մնացած աշխարհը պայքարում է միայն տնտեսական տեսակետից, դա նվազեցնում է աճի հեռանկարները ԱՄՆ-ի համար, իսկ ԱՄՆ-ի աճի հեռանկարների նվազումը նշանակում է ավելի քիչ աշխատանքի ընդունում, բիզնեսում ներդրումների կրճատում եւ, հետեւաբար, տնօրինվող եկամտի կրճատում»- ասել է նա:
